– Kraków jest pokazywany w Polsce jako przykład miasta, które równoważy sport osób sprawnych ze sportem osób z niepełnosprawnościami. Wszyscy w naszych programach traktowani są tak samo – mówi Janusz Kozioł, pełnomocnik prezydenta ds. Rozwoju Kultury Fizycznej.
Sukcesy w sporcie niepełnosprawnych na arenie międzynarodowej, dynamicznie rozwijające się dyscypliny, ale też solidne zaplecze i bogata oferta możliwości dla wszystkich, dla których sport jest formą aktywności, rozrywki, spędzania czasu i zawarcia przyjaźni.
Sport dla osób niepełnosprawnych w Krakowie rozwija się z roku na rok – zarówno na poziomie profesjonalnym, jak i amatorskim.
Trudniej o reklamę
– Rozwój tego sportu wymaga inwestycji w niego. Musimy mieć na uwadze, że w tym środowisku, które na rynku promocyjnym jest mniej rozpoznawalne, trudniej o sponsorów i to zaangażowanie i wymaga on dodatkowych bodźców. Z naszej strony jest pełne przekonanie, że warto w niego inwestować – przyznaje Janusz Kozioł.
– Najlepsi, którzy mają sukcesy i występują w rozgrywkach, transmitowanych przez telewizje, mają możliwość zarabiać pieniądze w miejskich programach promocyjnych.
Korzystają z tego ampfutbolowa drużyna Wisły Kraków, czy tenisiści stołowi.
Paraolimpijscy medaliści
Największe sukcesy krakowianie święcą właśnie w stołowej odmianie tenisa, który cieszy się popularnością nie tylko w wydaniu zawodowym, jak i amatorskim.
Karolina Pęk to pięciokrotna medalistka igrzysk paraolimpijskich, medalistka mistrzostw Europy i świata, zwyciężczyni zawodów międzynarodowych. 25-latka trenuje w Krakowie od 16 roku życia. Po złote medale sięgała w grze zespołowej w Rio de Janeiro (2016) i Tokio (2020), tamże zdobyła też brąz w singlu. Krążek tego koloru to także jej zdobycz w Londynie w 2012 roku.
Utytułowanym zawodnikiem Bronowianki Kraków, gdzie przed przenosinami do IKS Start Kraków trenowała także Karolina Pęk, jest Maksym Chudzicki. W 2020 roku na paraolimpijskich Igrzyskach w Tokio sięgnął po brązowy medal. To także złoty medalista mistrzostw świata.
Chluba Krakowa
Trenują w sąsiedztwie Błoń, przy alei Focha, gdzie usytuowana jest Hala 100-lecia KS Cracovia 1906 wraz z Centrum Sportu Osób Niepełnosprawnych.
– Tenis stołowy to taka nasza największa chluba i duma – mówi Agnieszka Pleti, prezes Fundacji Centrum Inicjatyw Sportowych.
– W wakacje zorganizowaliśmy otwarty turniej, w którym brały udział zarówno osoby pełno i niepełnosprawne. Już dostajemy pytania, kiedy będą kolejne. Będziemy starali się je organizować co trzy, cztery miesiące. Raz w roku organizujemy turniej typowo dla osób z niepełnosprawnościami, na który przyjeżdżają zawodnicy z całej Polski. W tym roku odbył się on drugi raz – opowiada.
Koszykarscy mistrzowie Polski
Niedługo obiekt będzie miał pięć lat, w ciągu których sportowa oferta dla osób z niepełnosprawnościami bardzo się rozwinęła. Zaczynała od raczkującej sekcji szermierki na wózkach i koszykówki, która święci obecnie duże sukcesy.
W lipcu po tytuł mistrza Polski w koszykówce 3x3 na wózkach sięgnęli krakowscy koszykarze z Fundacji For Heroes. W turnieju, rozgrywanym w Małogoszczu wzięło udział 40 zespołów z różnych części Polski.
Po zaciętym meczu w finale, jednym punktem pokonali dotychczasowych mistrzów Orto-Medico Kielce Scyzory. Drugi zespół For Heroes Kraków zajął czwarte miejsce.
Bogata oferta Centrum Sportu Osób Niepełnosprawnych
– Od samego początku staramy się pokazywać różne możliwości sportu nie tylko pod kątem rekreacji. Coraz więcej krakowian wie o tym, że hala jest dostosowana do osób z różnymi niepełnosprawnościami – cieszy się Agnieszka Pleti.
Centrum Sportu Osób Niepełnosprawnych oferuje treningi w szesnastu różnych dyscyplinach. Szermierka na wózkach ma około 180 treningów rocznie. Rozwinęła się sekcja łucznicza, która – jeśli jest sprzyjająca pogoda – część zajęć ma na zewnątrz, a w okresie jesienno-zimowym gości w środku hali.
Jest jedną z pierwszych dyscyplin, która znalazła swój dom na hali Cracovii jest goalball. – Kapitalnie się rozwija, obecnie mamy około 80 treningów rocznie. Koszykówka na wózkach, od której to wszystko się zaczęło ma ponad 70. Popularnością cieszy się wioślarstwo i ergometry, to przede wszystkim aktywności ogólnorozwojowe, a część zajęć jest w hali i w terenie – opisuje prezes fundacji.
Coś nowego to boks na wózkach, którego zajęcia rozpoczęły się w hali 100-lecia Cracovii w zeszłym roku. Trenować można strzelectwo laserowe dla osób niedowidzących, handbike i boccię, która podobnie jak goalball, jest dyscypliną paraolimpijską, która nie ma swojego odpowiednika w programie olimpijskim.
– Część trenujących osób z niepełnosprawnościami bierze teraz udział w przygotowaniach do Invictusa. To zmagania dla osób z niepełnosprawnościami, które mają przeszłość wojskową – opisuje Agnieszka Pleti.
Jak zacząć?
– Bardzo prosto – odpowiada prezes fundacji. Wystarczy zajrzeć na stronę hali Cracovii. Tam znajdują się kontakty do trenerów. – Warto się spotkać, porozmawiać z trenerem, aby przetestować sobie dyscypliny. Do niektórych nam zapała serce, a do innych niekoniecznie – mówi.
– Każdy może znaleźć u nas coś dla siebie. Bez względu na to, czy myśli o sporcie jako o swojej ścieżce zawodowej, czy o sporcie jako rekreacji, sprawności, radości i aspektu społecznego, bo tutaj zawiązują się przyjaźnie i znajomości, to kapitalny łącznik międzyludzki – opisuje Agnieszka Pleti.
.jpg "Wioślarstwo w Hali 100-lecia KS Cracovia. Fot: Centrum Sportu Niepełnosprawnych")
Różne niepełnosprawności
– Trenują dzieci, dorośli. Te niepełnosprawności u nas są różne. To nie tylko niepełnosprawności narządu ruchu, ale też niepełnosprawnościami intelektualnymi. One świetnie odnajdują się szczególnie w przypadku judo – podkreśla.
Od września zajęcia ruszają z dużą mocą po wakacjach, a harmonogram zajęć pojawi się także na stronie internetowej.
Amp Futbol. Trzy duże turnieje w Krakowie
O sporcie dla osób niepełnosprawnych głośno jest za sprawą Amp futbolu i drużyny Wisły Kraków, która dwa lata z rzędu zdobywała mistrzostwo Polski, a w 2022 roku zajęła drugie miejsce w Lidze Mistrzów. Finał tych rozgrywek został rozegrany na Stadionie Miejskim im. Henryka Reymana w Krakowie.
Teraz Wiślacy znów są blisko obrony mistrzowskiego tytułu, a kolejny turniej PZU Amp Futbol Ekstraklasy, podczas którego mogą zapewnić sobie triumf odbędzie się 2-3 września w Krakowie na stadionie Prądniczanki.
Piłkarskie rozgrywki dla niepełnosprawnych mocno zaistniały w Krakowie właśnie za sprawą organizowanych w mieście imprez. Jako pierwsze w 2021 roku odbyły się mistrzostwa Europy grupy II. – To był fajny sygnał dla tego środowiska, które Wisła wzięła pod swoje skrzydła – mówi Janusz Kozioł.
Wsparcie gwiazd
Ambasadorem tego turnieju był Robert Lewandowski. Rok później odbyły się finały Ligi Mistrzów, których postacią był Jakub Błaszczykowski, a przy okazji tegorocznych Igrzysk Europejskich w Krakowie zorganizowano pierwszy turniej Ligi Narodów, który wspierał Grzegorz Krychowiak.
– Dzięki ich zaangażowaniu w tę dyscyplinę sportu, o zrobiło się o nas głośno nie tylko w Polsce, a i na świecie. Wszystkie trzy najważniejsze imprezy miały miejsce w Krakowie i Amp Futbol rozwinął się w Polsce w niesamowity sposób – przyznaje Kozioł.
Wisła w Niemczech?
Wisła jest czołowym klubem na ampfubolowej mapie Polski i Europy i naturalne, że kieruje się ku najlepszym.
– Regularnie biorą udział w turniejach w Czechach, teraz starają się o to, aby grać w Bundeslidze, bo w Polsce nie ma ligi, aby regularnie rozgrywać spotkania. Niektóre kluby z Niemiec protestują. Nie wiem, czy są tak dobrzy i Niemcy boją się konkurencji? Sprawa powoli posuwa się do przodu i miejmy nadzieję, że coś z tego wyjdzie – opisuje Kozioł.
W listopadzie Biała Gwiazda (ale w herbie z obciętym jednym ramieniem, co stanowi nawiązanie do gry bez jednej kończyny) jedzie do Hiszpanii, gdzie w Easteponie na malowniczym wybrzeżu Costa del Sol odbędzie się czwarta edycja Ligi Mistrzów EAFF. W zmaganiach wezmą udział też Portsmouth FC (Anglia), Etimesgutu Ankara (Turcja). Paris FC (Francja), Dila Gori (Gruzja), Sporting Montelabbate (Włochy), Bohemians Dublin (Irlandia) oraz gospodarze – Flamencos Amputados (Hiszpania).
Amp futbol. Kolejna wielka impreza w Krakowie?
Niewykluczone, że Kraków znów będzie gospodarzem kolejnej dużej ampfubolowej imprezy. Stolica Małopolski ma startować do organizacji mistrzostw świata, które mają odbyć się za trzy lata.
– Dostaliśmy propozycję, aby przystąpić do procesu starań o organizację turnieju. To olbrzymia szansa, aby te zawody odbyły się właśnie w Krakowie. Chociaż jak to we wszystkich wielkich organizacjach, jest to walka Ameryki Południowej i Środkowej z resztą świata – przyznaje pełnomocnik prezydenta.
Co kraj, to inne zasady
Amp futbol, chociaż coraz bardziej rozpoznawany w świecie i Europie, nadal nie jest w rodzinie sportów paraolimpijskich. – Wynika to z konfliktów wewnętrznych Ameryka kontra reszta świata. Są rozbieżności, jeśli chodzi o przepisy. Nie może być tak, że w zależności, w jakim kraju gramy, to bramki są mniejsze lub większe i wprowadza się dodatkowe zasady – przyznaje Janusz Kozioł.
Jednocześnie zaznacza, że Europejska Federacja Amfutbolu (EAFF) usilnie pracuje nad włączeniem tej dyscypliny do rozgrywek olimpijskich. Prezesem związku jest Polak.
– Mateusz Widłak, prezes europejskiej federacji nawiązał bliski kontakt z UEFA, która pomaga nam w tej kwestii. Przedstawiciele federacji piłkarskiej są na imprezach ampfutbolowych, byli też w Krakowie na Lidze Mistrzów, aby zobaczyć, jak ta dyscyplina się rozwija. Jest w nich ogromne poparcie – przyznaje pełnomocnik prezydenta, który liczy, że wkrótce status amp futbolu ulegnie zmianie.
Blind Futbol. Podnieśli Puchar Polski
Krakowska Wisła ma w swojej rodzinie nie tylko piłkarzy po amputacjach. Drużyna Blind Futbolu, a więc piłki nożnej dla niewidomych lub niedowidzących po raz trzeci w historii zdobyła niedawno Puchar Polski.
W finałowym spotkaniu wiślacy pokonali 2:0 zespół Śląska Wrocław, który świętował triumf rok temu, zabierając go Białej Gwieździe po rzutach karnych.
Kapitanem drużyny Blind Futbolu jest Marcin Ryszka – trzykrotny mistrz świata w pływaniu, uczestnik igrzysk paraolimpijskich w Pekinie 2008 i Londynie 2012, a także wielokrotnym mistrz i rekordzista Polski, który jest motorem napędowym całego środowiska sportowego osób niepełnosprawnych.
Przed Wami drużyna @WislaKrakowBF i wywalczony przez nią Puchar Polski Trzymamy kciuki dalej! pic.twitter.com/DjxTmG6sf3
— Wisła Kraków (@WislaKrakowSA) August 21, 2023